Bezpieczne wakacje na wsi

Rozpoczęły się żniwa, okres wzmożonych prac przy zbiorze zbóż i innych płodów rolnych. Rolnicy, którzy pracują w polu, częściej niż zazwyczaj są narażeni na zagrożenia wypadkowe związane z koszeniem zbóż i traw, prasowaniem i transportem słomy oraz siana. Liczba osób, które w czasie żniw ulegają wypadkom, stanowi przeciętnie jedną czwartą wszystkich poszkodowanych w gospodarstwach rolnych w skali roku.

Najczęstszymi przyczynami wypadków w okresie letnim są: duża liczba prac do wykonania, nieprawidłowa obsługa skomplikowanych maszyn i urządzeń używanych tylko w okresie żniw, pośpiech, zmienne warunki atmosferyczne powodujące spiętrzenie prac, a przede wszystkim nieprzestrzeganie zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym. Kolejne to praca przy użyciu niesprawnych maszyn rolniczych, przebywanie w miejscach niedozwolonych, niewyłączanie napędu podczas napraw, niestosowanie się do instrukcji obsługi czy też niewłaściwy sposób postępowania ze zwierzętami.

Najbardziej tragiczne w skutkach są zdarzenia z udziałem maszyn rolniczych, tj. upadki z ładunków objętościowych, błotników i zaczepów, pochwycenia przez nieosłonięte ruchome elementy maszyn i urządzeń rolniczych, np. wciągnięcia przez prasę belującą, przygniecenia przez przewrócone ciągniki i maszyny rolnicze. Często kończą się rozległymi urazami lub kalectwem, a czasem nawet śmiercią.

Zdarzeniom wypadkowym można zapobiec poprzez właściwą organizację pracy i przestrzeganie następujących zasad:

• dbanie o ład i porządek w obejściu gospodarstwa;
• użytkowanie sprawnych maszyn i urządzeń, wyposażonych w osłony i zabezpieczenia ruchomych części, sprawny układ hamulcowy i kierowniczy oraz sygnalizację świetlną;
• wykonywanie napraw, usuwanie awarii, zanieczyszczeń i zapchań po wyłączeniu silnika i WOM;
• przebywanie w bezpiecznej odległości od pracujących maszyn i urządzeń;
• prawidłowe zabezpieczenie maszyn i urządzeń podczas pracy i postoju;
• używanie maszyn wyposażonych w mocne i dobrze zamontowane drabinki oraz schodki wejściowe do kabin, przyczep i na pomosty oraz wchodzenie i schodzenie z nich przodem do maszyny;
• nieprzewożenie ludzi na przyczepach, błotnikach ciągników, w nieprzystosowanych do tego celu kabinach ciągników, na zaczepach, pomostach i ładunkach;
• zabezpieczenie przewożonych ładunków objętościowych przed upadkiem i osunięciem ze środka transportu;
• stosowanie odzieży roboczej przylegającej do ciała i obuwia przylegającego do kostki, na protektorowanej podeszwie;
• zapewnienie właściwej opieki dzieciom oraz wydzielenie im specjalnego miejsca do zabawy, z dala od miejsca wykonywania pracy w gospodarstwie;
• stosowanie przerw w pracy na odpoczynek i regenerację sił, ograniczenie ekspozycji ciała na działanie słońca i wysokich temperatur.

Bezpieczeństwo dzieci

Najmłodsi mieszkańcy wsi dorastający w gospodarstwie rolnym są narażeni na większą liczbę zagrożeń niż ich rówieśnicy żyjący w miastach. To w połączeniu z brakiem właściwej opieki dorosłych lub przy angażowaniu do pracy nieadekwatnej do ich wieku i możliwości psychofizycznych może skutkować wypadkami. Szczególnie niebezpiecznie jest latem, kiedy dzieci spędzają dużo czasu w miejscu zamieszkania, a rodzice mają dużo pracy.

Dzieci nie powinny wykonywać prac i czynności związanych z:

• obsługą ciągników, maszyn samobieżnych oraz innych maszyn i urządzeń do zbioru i obróbki płodów rolnych, w tym uczestniczyć w ich agregowaniu, sprzęganiu, naprawach i konserwacji;
• pozyskiwaniem i obróbką drewna;
• użyciem substancji chemicznych (środków ochrony roślin, tlenku węgla, paliw, nawozów, substancji odkażających i rozpuszczalników, itp.);
• obsługą zwierząt gospodarskich;
• nadmiernym obciążeniem układu kostno-stawowego, w tym dźwiganiem i przenoszeniem ciężarów, przebywaniem przez długi czas w pozycji nienaturalnej, tj. klęczeniem, schylaniem, itp.;
• dużym hałasem, niedoświetleniem i zapyleniem powietrza pochodzenia roślinnego;
• obsługą zamkniętych zbiorników, szamb, silosów, gnojowników.

Dzieci lubią pomagać dorosłym, ale to od dorosłych zależy, na jaką pomoc dzieciom pozwolą.

Nawet jeśli dzieci nie wykonują prac w gospodarstwach rolnych, to zawsze znajdują się w ich pobliżu. Gospodarstwo rolne to swego rodzaju zakład produkcyjny, w którym praca trwa nieprzerwanie i odbywa się niemal na całym jego terenie. Bardzo pożądane więc jest wydzielenie specjalnego obszaru przeznaczonego tylko dla dzieci. Odpowiednio ogrodzony plac zabaw pozwoli uniknąć nieszczęść. W trwającym XVIII Ogólnokrajowym Konkursie Bezpieczne Gospodarstwo Rolne stworzenie takiego miejsca do zabawy dla dzieci jest punktowane. Korzystne jest też zapewnienie dzieciom odpowiedniej opieki ‒ czy to poprzez starsze rodzeństwo, czy osoby dorosłe, które nie biorą bezpośredniego udziału w pracach w gospodarstwie. Trzeba pamiętać, że dzieci, nawet świadome zagrożenia, nie zawsze potrafią na nie odpowiednio zareagować i uwaga dorosłych jest zawsze bardzo potrzebna.

Warto, żeby dorośli i dzieci zapoznali się z Wykazem czynności szczególnie niebezpiecznych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat (czytaj więcej na stronie KRUS)

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od wielu lat podejmuje działania mające na celu poszerzanie wiedzy i świadomości bezpiecznej pracy na roli. Wśród tych inicjatyw znajdują się m.in. liczne konkursy dla dorosłych, jak Ogólnokrajowy Konkurs Bezpieczne Gospodarstwo Rolne, oraz dla dzieci: Ogólnopolski Konkurs Plastyczny dla Dzieci „Bezpiecznie na wsi”, Ogólnopolski Konkurs dla Dzieci na Rymowankę o Bezpieczeństwie w Gospodarstwie Rolnym.

Tegoroczny konkurs plastyczny zgromadził 43 234 uczniów z 3744 szkół podstawowych z terenów wiejskich, a w konkursie na rymowankę udział wzięło 925 dzieci z terenów wiejskich. Konkursy te odbywają się w całym kraju. Tym samym idea bezpiecznej pracy w rolnictwie dociera do wszystkich zainteresowanych.

W ofercie edukacyjnej KRUS znajduje się również Ogólnopolski Konkurs dla Młodzieży „Moja Wizja Zero”, który w tym roku przebiega pod hasłem „Rolnik Liderem Bezpieczeństwa”. Przeznaczony dla młodzieży szkół średnich konkurs nawiązuje do międzynarodowej strategii Wizja Zero, do której KRUS przystąpił w 2018 roku. Strategia ma na celu całkowite wyeliminowanie wypadków w rolnictwie.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego prowadzi działania prewencyjne nieustannie, organizując szkolenia w terenie, w szkołach, rozpowszechniając materiały informacyjne, wykorzystując każdą okazję do propagowania idei bezpieczeństwa. Dzięki licznym i różnorodnym działaniom prewencyjnym liczba zgłaszanych wypadków w rolnictwie stale spada. W 2020 roku rolnicy zgłosili do KRUS 10 974 wypadki, o 2667 (19,6 proc.) mniej niż w 2019 roku. Od 1993 r. liczba wypadków w gospodarstwach rolnych spadła aż o ponad 80 proc.