Budynek, o którym mowa, a raczej kompleks dwóch budynków, może przypominać rzymski zabytek. Dla jednych to porównanie będzie przesadzone, jeszcze inni będą uważać, że na przydomek „polskiego Koloseum” w naszym kraju bardziej zasługują np. Colosseum Sauna Arena w Czeladzi, czyli największa sauna na świecie stylizowana na rzymski amfiteatr, czy Pałac Krzyżtopór, imponujące ruiny zamku w Ujeździe. Dziś przypominamy jednak o warszawskiej Gazowni na Woli.
Budynek w Warszawie niczym Koloseum
Dawna Gazownia Warszawska przy ulicy Kasprzaka do dziś robi wrażenie na mieszkańcach i przyjezdnych. Miejsce to miało swój złoty okres od 1888 roku, gdy działo, jako drugie tego typu w stolicy. Służyło do produkcji gazu świetlnego z węgla, który był wykorzystywany głównie do oświetlenia ulic, ogrzewania domów i zasilania urządzeń codziennego użytku. W 1970 roku zakończono produkcję gazu z węgla, zastępując ją gazem ziemnym. Ostatecznie zamknięto działalność w 1978 roku.
Wnętrza „warszawskiego koloseum”, choć są dziś puste, wyglądają zjawiskowo. Wrażenie robią okrągły kształt budynku, kolor, okna, sufit i charakterystyczne neoromańskie dekoracje. Jest to jeden z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych kompleksów architektury przemysłowej z przełomu XIX i XX w.
Obiekt nie jest dostępny dla zwiedzających, jednak turyści mogą zwiedzać w okolicy Muzeum Gazowni Warszawskiej. Zobaczymy tam m.in. maszyny i urządzenia ciężkiego kalibru, takie jak sprężarki do gazu, ssawy rotacyjne, płuczki amoniakalne, podziemne przewody gazowe, a także piękny, berliński licznik gazowy do pomiarów wewnętrznych gazu z 1899 r.
„Warszawskie koloseum” jest chronione
Zadbanie o zabytkowe budynki gazowni okazało się kluczowe. W 2020 r., elewacje obydwu kolektorów gazu zostały odrestaurowane z inicjatywy prywatnego właściciela, Fundacji Rodziny Biernackich. Co ciekawe, jak przekazywała niedawno Joanna Dębska, radca prawny reprezentujący właściciela, inwestor planuje stworzyć w większym z budynków Centrum techniki, gdzie, dzieci będą mogły uczyć się fizyki poprzez zabawę, a w niższej rotundzie planowane jest stworzenie sali koncertowej. Nie wiadomo, jak ostatecznie potoczą się te plany.
Dziś budynki wpisane są do rejestru zabytków. Mowa zarówno o neogotyckiej wieży ciśnień, jak i dwóch nieczynnych zbiornikach na gaz i kominie. W 2021 roku do rejestru zabytków wpisano również fragment ogrodzenia gazowni.
instagramCzytaj też:
Kiedyś w wakacje przyjeżdżały tam tłumy. Dziś opuszczone miejsce straszyCzytaj też:
Niegdyś tętnił życiem, dziś stoi pusty. Oto dawny hit Zakopanego