Powódź, która miała miejsce głównie w rejonach Dolnego Śląska, Lubuskiego i na Opolszczyźnie, spowodowała znaczne zmniejszenie ruchu turystycznego. Firmy prowadzące działalność w tych regionach zauważyły spadek zainteresowania ich ofertą, wielu klientów odwołało rezerwacje noclegów oraz umówionych imprez, nowi się nie pojawiali. Dotyczyło to głównie województw – dolnośląskiego i opolskiego, w mniejszym stopniu śląskiego czy lubuskiego.
Na południu życie toczy się normalnie
Obawy były przesadzone i bezpodstawne, gdyż sytuacja nie wyglądała tak groźnie, jak się mogło wydawać. Na terenie województwa dolnośląskiego tylko 5 gmin ze 165 było poszkodowanych, życie toczy się normalnie, przedsiębiorstwa prowadzą działalność, a większość chętnie odwiedzanych miejsc jest dostępnych i czeka na przyjezdnych.
Wpływ na tę sytuację miały z pewnością przekazy medialne, które skupiały się na negatywnych treściach i prezentowaniu wyłącznie obrazów zalanych i zniszczonych przez wodę obszarów. Mimo że minął już od tego czasu ponad miesiąc, podobny wydźwięk przekazywanych informacji ciągle się pojawia.
– Miejsca turystyczne funkcjonują normalnie, a my nadal żyjemy w pewnej bańce informacyjnej kreowanej za pomocą negatywnych przekazów– komentował Rafał Szmytke, prezes Polskiej Organizacji Turystycznej, uczestnik debaty Wprost „#WspieramPodróżując”, która odbyła się 17 października 2024 w Warszawie. Jej uczestnicy zastanawiali się, jakie kroki warto podjąć, aby przekonać, że znaczna część Dolnego Śląska, Lubuskiego i Opolskiego oraz cały Górny Śląsk nadal oferują doskonałe warunki do wypoczynku, turystyki biznesowej oraz wycieczek szkolnych i wyjazdów młodzieżowych.
Negatywny udział mediów w tworzeniu swego rodzaju „paniki społecznej” dostrzegł także Jacek Janowski dyrektor Departamentu Wsparcia Rozwoju Turystyki w POT.
– Media nie starały się, aby pokazać, że region normalnie żyje, że niewiele gmin zostało poszkodowanych. Nie pokazano atrakcji, jak chociażby Zamek Książ czy Kopalnia Złota, które mogły przyjmować gości, a nagle wszyscy odwoływali tam przyjazdy z dnia na dzień – stwierdzał. Zwracał uwagę, że zadaniem instytucji takich jak, chociażby POT jest dziś docieranie do ludzi i mediów z szerszymi informacjami. – Skupiliśmy się na komunikowaniu, że można przyjeżdżać i wypoczywać – komentował Jacek Janowski.
Wszyscy działamy, wszystko jest czynne
– Byliśmy tylko podtopieni i 24 godziny na dobę pracowaliśmy, by nas nie zalało, odkopywaliśmy rowy, by woda wypłynęła z kopalni i to wszystko – mówiła Elżbieta Szumska właścicielka Kopalni Złota w Złotym Stoku, która ubolewała nad tym, że sytuacja, choć niegroźna dla nich, spowodowała, że turyści rezygnowali z zarezerwowanych wcześniej wizyt. W rezultacie wrzesień, który na ogół był dobrym miesiącem pod względem liczby odwiedzających, stał się najgorszy. Okazywało się, ludzie martwili się o to, czy drogi są przejezdne lub czy woda jest zdatna do picia, co okazało się niepotrzebne. – Wszyscy działamy, wszystko jest czynne – zapewniała Elżbieta Szumska.
Obecnie jest szansa na poprawę sytuacji, gdyż atrakcje dostępne w Złotym Stoku są uwzględniane przez biura podróży i dołączane do programów wycieczek organizowanych na Dolnym Śląsku. Coraz więcej osób zaczyna się interesować przyjazdem do tego regionu Polski.
– Stoimy przed sporym wyzwaniem, widzimy spadki obłożenia, widać, że duży wpływ na obecną sytuację miały obawy gości. To ostatni moment, kiedy możemy zawalczyć o rezerwacje i zabezpieczyć się na przetrwanie zimy – mówiła Katarzyna Osadkowska, współwłaścicielka i dyrektorka hotelu Jakubus oraz Klubu Jeździeckiego Osadkowski w Jakubowicach.
Również w województwie opolskim turyści przestali w pewnym momencie odwiedzać wiele atrakcyjnych miejsc. Dotyczyło to głównie grup zorganizowanych.
– Muzeum Porcelany Śląskiej w Tułowicach straciło połowę umówionych gości, a 90 procent z nich stanowiły właśnie grupy – mówił Piotr Mielec, dyrektor Biura Opolskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej. Dodał, że najgorsze były pierwsze dwa tygodnie powodzi. – Wiele osób przepraszało i rezygnowało z turnusów, mówiąc, że źle czuliby się, wypoczywając, kiedy inni w Polsce walczą o przetrwanie – komentował.
Nieco lepiej wyglądała sytuacja na Górnym Śląsku.
– Możemy powiedzieć, że powódź nas ominęła, były to głównie chwilowe podtopienia, ale nie można mówić o katastrofie, takiej jak na Dolnym Śląsku czy Opolszczyźnie. Wprawdzie 37 gmin z naszego województwa było objętych stanem klęski żywiołowej, ale były to gminy małe i niesłynące z turystki, więc nie odczuliśmy trwałych szkód spowodowanych tą sytuacją – komentowała Agnieszka Sikorska, dyrektor Biura Śląskiej Organizacji Turystycznej. Dodała, że niektórzy wyrażali obawy dotyczące sytuacji w regionie, co było efektem pomylenia Ustronia leżącego na Śląsku ze Stroniem Śląskim, w powiecie kłodzkim, na Dolnym Śląsku (drugie z miast było o wiele bardziej poszkodowane w powodzi).
– Sytuacja jednak była u nas lepsza, między innymi dzięki temu, że Śląsk nie wpisał się w negatywny przekaz medialny – stwierdziła.
Promocja usług turystycznych i regionów
Prowadzący działalność w branży turystycznej oferują swoje usługi, zarówno hotelowe jak i wycieczki, które mają na celu zaprezentowanie uroków tego regionu Polski. W tym momencie ważna jest dla nich promocja i pozytywny przekaz medialny, który będzie podkreślał atuty regionu, takie jak Zamek Książ, Zamek Czocha, Zamek Księża Góra, twierdza Srebrna Góra, Sokołowsko, Międzygórze, Zagórze Śląskie na Dolnym Śląsku czy Zamek Moszna, Gród Rycerski w Byczynie, Muzeum Wsi Opolskiej i Zamek Górny, Zaginione Miasto Rosenau w Pokrzywnej, które leżą na terenie województwa opolskiego.
Liczą także na wsparcie Polskiej Organizacji Turystycznej, w promowaniu swoich regionów i usług oraz na szerszą informację skierowana do potencjalnych klientów. Mówią także o centralnych rozwiązaniach. Elżbieta Szumska wspominała o bonie turystycznym, podobnym jak ten, który wsparł branżę w okresie po pandemii.. – Liczy się odgórna forma wsparcia, ustawodawstwo, to zapewni nam spokojną zimę – mówiła.
– Na pewno potrzebujemy wsparcia promocyjnego i informacyjnego. Przyda się pomoc dla touroperatorów, którzy przywożą turystów na teren Dolnego Śląska, województwa opolskiego czy lubuskiego – dodał Piotr Mielec.
Po minionych latach widać, że kryzysy w branży się zdarzają. Spowodowała je na przykład pandemia, problemy dotykały firm z poszczególnych regionów Polski, na przykład dotyczyły województwa podlaskiego, gdy przesmyk suwalski pojawił się w dokumentach paktu północnoatlantyckiego. Wówczas z obawy przed wojną turyści odwoływali wyjazdy na te tereny. Jednak gdy minęła pandemia, ruch turystyczny rozwinął się ponownie, osiągając poziom z roku 2019.
Działania dotyczące poszczególnych regionów i całej Polski dają efekty. Konferencje promujące atrakcje zachęcają do organizacji imprez branżowych. Promocją Polski oraz jej poszczególnych regionów zajmują się znani sportowcy i blogerzy.
Rozmówcy zwracali uwagę na to, że zawsze należy obserwować sytuację i mieć świadomość postępujących procesów i zmian. Prezes POT podkreślił, że sprawdza się prowadzenie szerszej działalności biznesowej, a Sebastian Nasiłowski, prezes Tourist Polska wspominał o konieczności stawiania w biznesie na więcej niż jedną grupę klientów. Pomóc może dywersyfikacja nie tylko klientów, ale też źródeł przychodu, tak by atrakcje turystyczne przynosiły dochody nie tylko w określonym sezonie, ale cały rok.
Optymistyczne perspektywy na rok 2025
15 października 2024 pojawiły się pierwsze raporty dotyczące roku 2025, opracowane na podstawie wyników sprzedaży biura podróży Tourist Polska, które sezon sprzedażowy rozpoczęło 1 października 2024. Są one bardzo optymistyczne.
– Okazuje się, że zanotowaliśmy 100-procentowe wzrosty, jeżeli chodzi o wyjazdy w Polsce -– przekazał Sebastian Nasiłowski. Firma zajmuje się organizacją wyjazdów zarówno w kraju jak i za granicą. Sytuacja powodziowa wpłynęła także na jej działalność, w ostatnich tygodniach odwoływane były wycieczki do Czech, Austrii czy na Węgry, ale wygląda na to, że sytuacja się poprawia.
Uczestnicy debaty zwrócili uwagę, że na sytuację w branży turystycznej ogromny wpływ ma poczucie społecznego bezpieczeństwa, w którego kreowaniu dużą rolę odgrywają media. Powinny więc one ostrożniej podchodzić do informowania o negatywnych wydarzeniach, tak by nie zaburzać obrazu rzeczywistości i nie utrudniać funkcjonowania branży turystycznej.
Rafał Szmytke podkreślił rolę Polskiej Organizacji Turystycznej we wsparciu regionów, która planuje wzmożone kampanie promocyjne dotyczące poszkodowanych terenów, skierowane zarówno do turystów w kraju jak i za granicą.
– Mamy harmonogram działań, czekamy na pieniądze na kampanie i będziemy je realizować. Mamy świadomość, że w wielu miejscach odnotowano spore straty i chcemy nieść pomoc. Także takie działania, jak między innymi akcja „#WspieramPodróżując”, pozwalają powoli przywracać sytuację do normy – podsumowywał debatę prezes POT.
W debacie „#WspieramPodróżując” wzięli udział: Rafał Szmytke, prezes Polskiej Organizacji Turystycznej, Jacek Janowski dyrektor Departamentu Wsparcia Rozwoju Turystyki POT, Sebastian Nasiłowski, prezes Tourist Polska, Agnieszka Sikorska, dyrektorka Biura Śląskiej Organizacji Turystycznej, Katarzyna Osadkowska współwłaścicielka i dyrektorka hotelu Jakubus oraz Klubu Jeździeckiego Osadkowski w Jakubowicach, Elżbieta Szumska właścicielka Kopalni Złota w Złotym Stoku oraz Piotr Mielec, dyrektor Biura Opolskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej.
Moderatorem debaty był dziennikarz „Wprost” Mariusz Rytel.