W sobotę (13 stycznia) wieczorem odbył się w Warszawie wyjątkowy spacer pod opieką przewodnika Warszawskiego Zaułka. Tym razem oprowadzanie odbywało się po zmroku i przy blasku wyjątkowej świątecznej iluminacji. Tak właśnie zwiedzaliśmy Stare Miasto. Mieszkam w stolicy Polski od 15 lat, ale do tej pory zwiedzałam ją na własną rękę. Wycieczka ze specjalistą sprawiła jednak, że odkryłam wyjątkowe miejsce. Okazuje się, że w Warszawie znajduje się najwęższa kamienica nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Gdzie ją znaleźć?
Ulica Kanonia i jej tajemnice
Na tyłach katedry św. Jana na Starym Mieście w Warszawie znajduje się wyjątkowa Ulica Kanonia. Ma ona postać trójbocznego placu znajdującego się u zbiegu ulic Dziekanii, Jezuickiej i uliczki wiodącej z dziedzińca kuchennego Zamku Królewskiego. Jej nazwa nawiązuje do znajdujących się tam kanonii, czyli domów kanoników kolegiaty św. Jana.
Miejsce to jest popularne wśród turystów. Znajduje się na terenie dawnego cmentarza przykościelnego, zwanego w XV wieku Farskim, zlikwidowanego w roku 1780. Teren ten przekazano przez Janusza I Starszego pod budowę domów dla trzynastu kanoników sprowadzonych do Warszawy po przeniesieniu kapituły z Czerska.
Siedziby kanoników początkowo budowano z drewna; pierwsze domy murowane powstały na przełomie XV i XVI wieku. Po pożarze Starej Warszawy w roku 1607 spalone kanonie po stronie północnej odbudowano w stylistyce wczesnobarokowej, zachowane domy po stronie wschodniej modernizowano i przekształcano w ciągu całego XVII stulecia. Po roku 1613 zaczęto wynajmować mieszkania w kanoniach krawcom, kupcom, a nawet służbie, zdarzali się jednak jeszcze wyższej rangi duchowni i świeccy.
Cała zabudowa ulicy spłonęła podczas powstania warszawskiego, ale odbudowano ją w latach 1958-1960. Domy przy Kanonii jako jedyne na Starym Mieście zachowały układ szczytowy, typowy dla zabudowy miast Europy Północnej, np. Gdańska czy Torunia.
Ten wyjątkowy plac przyciąga również ze względu na umieszczony tutaj dzwon. Powstał w 1646 roku z ręki Daniela Tyma, ale na Kanonii postawiono go w 1972 roku. Z jednej strony dzwonu znajdują się wizerunki Chrystusa, Matki Bożej i Jana Chrzciciela, z drugiej strony postać Chrystusa i kartusz z czterema herbami i informacje o fundatorze dzwonu Janie Mikołaju Daniłowiczu. Na dole umieszczony jest werset z Psalmu 150: Laudate Eum in cymbalis iubilationis omnis spiritus laudet Dominum (Chwalcie Go na cymbałach dźwięcznych, wszelki duch niech chwali Pana). Legenda mówi, że dotknięcie dzwonu i przejście wokół niego kilka razy przyniesie szczęście i spełni nasze życzenie. Jednak przewodnicy oraz specjaliści uczulają, że aby zadbać o trwałość obiektu, wystarczy stanąć obok niego i pomyśleć życzenie. Nie trzeba go dotykać.
To właśnie za dzwonem znajduje się wyjątkowy obiekt, na który zwrócił nam uwagę przewodnik Warszawskiego Zaułka. Między dwie większe kamienice jest tu wciśnięta trzecia, której fasada ma szerokość ok. 2 m. Jest to najwęższa kamienica w całej Europie.
Najwęższa kamienica w Europie znajduje się w Warszawie
Najwęższa kamieniczka w Europie znajduje się właśnie w jednym z rogów Kanonii. Zbudowana została w XIII wieku i jest wciśnięta między dwie inne, znacznie szersze kamienice. Ma niecałe 2 m szerokości – właściwie nawet 110 cm, czyli tyle, ile wynosi rozpiętość naszych ramion. Jednak tylko pozornie jest tak niewielka. Dom nr 18 w rzeczywistości jest większy, ale jego rzeczywiste gabaryty dostrzeżemy od strony skarpy nad Wisłą. Od strony Kanonii widzimy bowiem wyłącznie bardzo wąską bramę.
Kamieniczka została zbudowana później niż sąsiadujące z nią obiekty i stanowi ich pewnego rodzaju wypełnienie i uzupełnienie.
Co ciekawe, z jej kształtem i wielkością wiąże się pewna ciekawostka. W dawnych czasach wysokość podatku od nieruchomości uzależniona była m.in. od szerokości fasady ulicznej. I właśnie dzięki takiej szerokości obiektu był on najniżej opodatkowanym w XVIII-wiecznej Warszawie.
Czytaj też:
Jakie miejsca będą najpopularniejsze w Europie w 2024 roku? Wytypowała je sztuczna inteligencjaCzytaj też:
Wjazd do tych miast i krajów w 2024 roku będzie płatny. Turyści poniosą większe koszty